غذای فرآوری‌شده چیست؟
توسط گروه آموزش
پر واضح است که زمانی که حرف از تغذیه در میان باشد، غذای واقعی همیشه بهترین گزینه است؛ و گرچه غذای فرآوری‌شده باید محدود شود، اما همه‌ی غذاهای فرآوری‌شده انتخاب نامناسبی نیستند. در واقع، برخی از انواع غذاهای فرآوری‌شده همچنان گزینه‌هایی سالم به شمار می‌روند و می‌توانند کمک کنند در مصرف زمان و پول در آشپزخانه صرفه‌جویی کنید. بنابراین بیایید غذای فرآوری‌شده و انواع آن را تقسیم‌بندی کنیم و به این مسئله بپردازیم که کدام را باید محدود کنیم و از کدامیک باید بپرهیزیم.
غذای فرآوری‌شده چیست؟
بنا به تعریف، غذای فرآوری‌شده نوعی غذا است که دستخوش تغییراتی شده و دیگر در وضعیت طبیعی قبل خود قرار ندارد. غذاهای فرآوری‌شده با اضافه کردن چربی، روغن، قند، نمک و دیگر مواد پختنی به غذاهای «تازه» یا «کامل» به دست می‌آیند تا به روش‌های مختلف نگهداری، دیرتر خراب شوند. غذاهای فرآوری‌شده غذاهایی هستند که قبل از آنکه آن را بخرید آماده‌سازی می‌شوند و معمولاً در جعبه یا کیسه ارائه می‌شوند و بیش از یک قلم ماده‌ی غذایی در فهرست مواد غذایی آن به کار رفته است. بنابراین غذای فرآوری‌شده می‌تواند نان، پنیر، گوشت نمک‌سود یا نگهداری‌شده در نمک یا مواد دیگر، ماهی و غذای دریایی، سیفی‌جات، حبوبات، میوه‌ها و غذاهای گرفته‌شده از حیوانات نگهداری‌شده در روغن، آب‌نمک یا شهد را شامل شود.
گستره‌ی غذاهای فرآوری‌شده
از آنجایی که تعریف غذای فرآوری‌شده بسیار وسیع و گسترده است، مواردی را که می‌توان به عنوان غذای فرآوری‌شده قلمداد کرد نیز گستره‌ی وسیعی را شامل می‌شود. طبق تعریف، هر چیزی، از اسفناج بسته‌بندی‌شده گرفته تا شام مایکروفرپز نوعی غذای فرآوری‌شده در نظر گرفته می‌شود. اما غذاهای فرآوری‌شده در گستره‌ای قرار می‌گیرند که بر اساس کاری که روی آنها انجام شده است، از فرآوری حداقلی تا بیش از حد فرآوری‌شده را شامل می‌شود.
غذاهایی که به شکل حداقلی فرآوری شده‌اند، همان غذاهای پیش‌پخته هستند که یا فرآوری نشده‌اند یا فرآوری بسیار ناچیزی داشته‌اند. مثلاً سبزیجات خردشده، اسفناج بسته‌بندی، آجیل برشته یا گوشت منجمد. برعکس، غذاهای بیش از حد فرآوری‌شده آن غذاهایی هستند که چندین بار فرآوری شده‌اند، حاوی مواد تشکیل‌دهنده‌ی اضافی فراوان هستند و به‌شدت دستکاری شده‌اند.
به‌عنوان مثال ذرت را در نظر بگیرید. هر چه در گستره‌ی فرآوری بیشتر پیش بروید، ذرت بیشتر پالوده و دستکاری شده و حاوی مواد تشکیل‌دهنده‌ی بیشتری است؛ ذرت ماهی (فرآوری‌نشده)، ذرت منجمد (حداقل فرآوری)، پاپ‌کرن مایکروفری (فرآوری‌شده)، چیپس ذرت (فرآوری‌شده) و شربت ذرت با فروکتوز بالا (بیش از حد فرآوری‌شده).
غذای فرآوری‌شده در مقایسه با غذای ناسالم
باید درک کنید که همه‌ی غذاهای فرآوری شده ناسالم نیستند. اما همه‌ی غذاهای ناسالم حتماً فرآوری‌شده هستند. غذاهای بیش از حد فرآوری‌شده با دستور پخت مواد صنعتی به‌دست‌آمده از غذاهایی درست می‌شوند که شامل مواد نگهدارنده و افزودنی‌ها هستند و اگر غذای واقعی در آنها باشد، بسیار ناچیز و اندک است.
غذاهای بیش از حد فرآوری‌شده مدت زیادی در قفسه‌ی خوراکی‌ها سالم می‌مانند، ارزان‌قیمت هستند و آماده‌سازی آنها برای خوردن ساده است. این غذاها تا جایی فرآوری شده‌اند که می‌توانند ماه‌ها یا حتی سال‌ها در فروشگاه‌ها بمانند و اغلب فست‌فود، نوشیدنی‌های قندی، اسنک، چیپس، آب‌نبات، بیسکویت، محصولات لبنی شیرین‌شده، سس و چاشنی را شامل می‌شوند.
آیا همه‌ی غذاهای فرآوری‌شده مضر هستند؟
لزوماً نه. غذاهایی که به شکل حداقلی فرآوری شده باشند لزوماً گزینه‌های مضری به شمار نمی‌روند. در واقع ارزش بالایی در برنامه غذایی سالم دارند. انتخاب غذاهای حداقل فرآوری‌شده نظیر سبزیجات خردشده و شسته‌شده، میوه‌ی منجمد، کنسرو لوبیا یا حموس پیش‌پخت روشی عالی هستند تا بتوانید در زمان هدررفته در آشپزخانه صرفه‌جویی کنید. استفاده از غذاهای حداقل فرآوری‌شده مثل داشتن کمک‌آشپز است و کمک می‌کند صرف غذا با استرس بسیار کمتری انجام شود!
چگونه می‌توان تعیین کرد غذای فرآوری‌شده مفید است یا مضر؟
تنها راهی که می‌توانید بفهمید غذای فرآوری‌شده‌ی مد نظر انتخابی مناسب است یا مضر این است که فهرست مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن را بخوانید. اگر ماده‌ی غذایی مد نظر تنها حاوی غذاهای کامل و موادی است که شما می‌شناسید، احتمالاً انتخاب بسیار خوبی است. برعکس اگر ماده‌ی غذایی مد نظر از موادی تشکیل شده باشد که درک آن دشوار باشد، به نظر برسد در آزمایشگاه تولید شده باشد یا غذای واقعی به شمار نرود، احتمالاً یک غذای بیش از حد فرآوری‌شده است و بنابراین انتخاب خوبی نیست.
سخن آخر
در هر صورت، همیشه غذای واقعی بهترین گزینه است؛ اما قطعاً زمان و مکانی برای خوردن غذای فرآوری‌شده نیز وجود دارد. غذاهای حداقل فرآوری‌شده را می‌توان برای رفاه زندگی در برنامه‌ی غذایی سالم خود گنجاند و موارد سالم فراوانی وجود دارد که می‌توانید در هر فروشگاه مواد غذایی تهیه کنید. فقط در خواندن فهرست مواد تشکیل‌دهنده‌ی هر آنچه می‌خرید توجه کافی داشته باشید و تا آنجا که در توان دارید از مواد غذایی بیش از حد فرآوری شده دوری کنید.
دیدگاه‌ها
افزودن یک دیدگاه