مقایسه ظروف گرانیتی و سرامیکی

اگر به دنبال دیگ و ماهیتابه‌ی بادوام و نچسب هستید، سرامیک و گرانیت دو گزینه مناسب هستند. هردو مواد جاذبی دارند که به آسانی امکان پخت انواع غذاهای سالم را به شما می‌دهند.

با‌این‌که هردو کیفیت مشابهی دارند اما قبل از خرید باید به چند تفاوت بین آن‌ها توجه کنید. خواندن این متن کمک می‌کند تا گزینه‌ی مناسب را انتخاب کنید.

ویژگی‌های ظروف گرانیتی

برخلاف اسم آن، ظروف گرانیتی واقعا دارای گرانیت نیستند! در عوض، شامل یک هسته‌ی درونی از جنس فولاد ضدزنگ هستند که از شیشه پوشیده شده است. این شیشه از ذوب لعاب‌چینی در دمای بسیار بالا به‌دست می‌آید و سطحی نچسب ایجاد می‌کند. شکل ظاهری این ظروف کاملا شبیه گرانیت است چون سطح آن جامد و سیاه‌رنگ است و درون آن به طور پراکنده رگه‌های خاکستری یا سفید وجود دارد.

مزایای ظروف گرانیتی

ظروف گرانیتی مزایای زیادی دارند:

• سبک‌بودن. شاید از نظر شما گرانیت ماده‌ی نسبتا سنگینی باشد اما در واقعیت وزن ظروف گرانیتی بسیار کمتر از ظروف چدنی است.
• نچسب‌بودن. پوشش شیشه‌ای این ظروف با ایجاد سطحی صاف و صیقلی شستن ظروف را مثل آب‌خوردن آسان می‌کند.
• انتقال مناسب حرارت. هسته‌ی درونی سریعا گرم شده و گرما را نگه می‌دارد تا زمان پخت کاهش یابد.
• ظاهری زیبا از دید زیباشناسی. ظاهر جذاب و هماهنگ‌شدن این ظروف با هر دکور آشپزخانه‌ای، باعث می‌شود همه از داشتن این ظروف لذت ببرند.
• مقاوم در برابر زنگ‌زدگی. برخلاف چدن که مستعد زنگ‌زدگی است، گرانیت به دلیل داشتن پایه‌ای از جنس فولاد، زنگ نمی‌زند.
• تامین سلامتی. پوشش این ظروف در هنگام آشپزی یا نگهداری غذاهای اسیدی، از بین نمی‌رود.

معایب ظروف گرانیتی

به‌خاطر مزایای فراوان این ظروف نمی‌توان معایب آن را نادیده گرفت.

برخی از این معایب عبارتند از:

• وسایل‌فلزی می‌تواند لعاب ظرف را بخراشد. فقط باید از وسایل چوبی یا پلاستیکی برای هم زدن استفاده کنید.
• گاهی تولیدکنندگان از گرانیت‌های ارزان که نازک هستند،استفاده می‌کنند.این نوع دیگ و ماهیتابه‌ها گرما را به اندازه‌ی ظروف گرانیتی گران قیمت در خود نگه نمی‌دارند.
• پوشش این ظروف پس از خراشیده شدن برای سلامتی مضر است.
• دیگ و ماهیتابه‌های گرانیتی می‌توانند اجاق گازهای صفحه شیشه‌ای را بشکنند.پس گرانیت برای این نوع اجاق‌گازها مناسب نیست.
• اگر مطابق دستورالعمل‌های تولیدکننده پیش نروید،هم چنان احتمال چسبیدن غذا هست.
• اکثر ظروف گرانیتی ظاهر مشابهی دارندبنابراین در انتخاب شکل ظروف محدود هستید.

ویژگی‌های ظروف سرامیک

به‌طور‌کل به دیگ و ماهیتابه‌هایی با پوششی برپایه‌ی خاک رس ظروف سرامیکی می‌گویند.

ظروف سرامیکی دو نوع دارد:

1. نوع اول، ظروفی با روکش سرامیکی است که شامل بدنه‌ی آلومینیومی است که با سرامیک پوشیده شده است.
2. نوع دوم، ظروفی ۱۰۰٪ از جنس سرامیک یا ترکیبی از خاک‌رس و آب است که در کوره پخته شده و لعاب داده شده است.

بیشتر ظروف موجود در بازار از نوع اول هستند.

مزایای ظروف سرامیکی

استفاده از ظروف سرامیکی مزایای فراوانی دارد:

• به‌دلیل داشتن سطحی نچسب، شستن آن راحت است.
• نسبتا سبک است.
• سریعا گرم شده و زمان پخت‌و‌پز را کاهش می‌دهد.
• تنوع طرح و رنگ آن زیاد است.
• در برابر لکه‌های غذا مقاوم است.
• شستن آن با دست و یا با ماشین ظرفشویی راحت است.

معایب ظروف سرامیکی

این ظروف نیز معایبی دارند:

• در برخی از محصولات سرامیکی، مواد شیمیایی خطرناکی یافت شده است.
• گاهی حرارت بالا موجب ترک‌خوردن ماهیتابه‌ها می‌شود.
• وسایل فلزی می‌توانند به پوشش نچسب این ظروف آسیب بزنند.
• ممکن است در دراز‌مدت خراش‌های کوچکی روی سرامیک بیفتد.
• در مقایسه با اکثر ظروف فلزی، طول عمر کمتری دارند.

گرانیت در‌مقابل سرامیک: موضوع سلامتی

یکی از دلایل انتخاب ظروف سرامیکی یا گرانیتی، مساله ایمنی و سلامت است. قابلمه‌های نچسب قدیمی معمولا حاوی ماده‌ی خطرناکی به نام تفلون هستند که اغلب باعث بروز علایمی مشابه آنفولانزا در بدن می‌شوند. حتی تنفس بخار‌تفلون می‌تواند برای پرندگان‌خانگی کشنده باشد.

متاسفانه، از برخی مواد‌شیمیایی به‌کاررفته در تفلون، در ظروف گرانیتی و سرامیکی ارزان نیز استفاده می‌شود. همیشه پیش از خرید، مطمئن شوید دیگ یا ماهیتابه‌ای که خریده‌اید فاقد موارد زیر است:

• پلی‌تترافلوئورواتیلن (PTFE)، پلیمری پلاستیک‌مانند که در هنگام حرارت‌دیدن مواد‌شیمیایی را آزاد می‌کند.
• پروفلوئورو‌اکتانونیک‌اسید (PFOA)، که منجر به سرطان تخمدان، پروستات و سینه می‌شود.
• سرب، که ممکن است به غذای شما بچسبد و منجر به مسمومیت شود.

سن محصول به عنوان فاکتور سلامتی

به‌طورخاص، ظروف‌سرامیکی که قبل و یا در طی دهه‌ی 1950ساخته شده‌‌اند، ممکن است برای سلامت شما خطرناک باشند.در آن دهه، دیگ‌های سرامیکی با لعابی برپایه‌ی سرب ساخته می‌شدند که غالبا این سرب خصوصا در هنگام حرارت‌دیدن، به غذا منتقل می‌شد. هنگام خرید ظروف سرامیکی از سمساری،حراجی یا عتیقه‌فروشی به این نکته توجه کنید.

سازمان‌غذا‌و‌دارو دستورالعمل‌هایی برای پوشش‌های نچسب معین‌کرده است که شامل مقدار سرب قابل نشت نیز هست.برای اطمینان،به دنبال ظروف عاری از PTFE و PFOA باشید.تولید PFOA در سال 2015 متوقف شد بنابراین اگر ظروف جدید می‌خرید نگران وجود این ماده نباشید.

اگر پوشش‌داخلی ظروف گرانیتی یا سرامیکی خراشیده شد، دیگر از آن‌ها استفاده نکنید. اگر سطح نچسب ظروف آسیب ببیند در صورت وجود مواد شیمیایی مضر،به درون غذا منتقل می‌شوند.

گرانیت درمقابل سرامیک: روش‌های پخت‌و‌پز

می‌توان از دیگ و ماهیتابه‌های گرانیتی برای سرخ‌کردن، پختن،کباب‌کردن،تفت دادن و تقریبا اکثر روش‌های پخت و پز استفاده کرد. برای جلوگیری از سوختن غذا،این ظروف گرما را به‌طور یکسان پخش می‌کنند. در نتیجه، برای پخت بوقلمون جشن شکرگذاری اغلب از ماهیتابه‌های گرانیتی استفاده می‌کنند.

موادغذایی‌اسیدی با ظروف گرانیتی واکنش نشان نمی‌دهند.یعنی بدون نگرانی از طعم‌غذا و سلامت آن می‌توانید غذاهای متنوعی بپزید.

درمقایسه با گرانیت، ظروف سرامیکی گرما را کمی بهتر حفظ می‌کنند. غذاها در ظروف سرامیکی مدت طولانی‌تری گرم می‌مانند و این برای مهمانی‌ها بسیار ایده‌آل است.درعین‌حال ماهیتابه‌های سرامیکی بسیار سنگین هستند بنابراین حمل آن‌ها سخت‌تر است.

درهردو‌نوع ظروف برای هم‌زدن به وسایل چوبی یا پلاستیکی نیاز است. استفاده از وسایل فلزی در ظروف سرامیکی و گرانیتی می‌تواند سطح نچسب را خراشیده و تقریبا آن را غیر قابل استفاده کند.

گرانیت در مقابل سرامیک: تمیزی و دوام محصول

تمیز‌کردن هردو راحت است. بااین‌حال، گرانیت بیشتر با ماشین‌ظرفشویی سازگار است. اکثر تولیدکنندگان مدعی‌اند که ظروف‌سرامیکی هم قابل‌شستشو در ماشین‌ظرفشویی هستند اما من این‌کار را به شما توصیه نمی‌کنم. وقتی دیگ زیبای سرامیکی شما شروع به پوسته‌پوسته شدن کرد یا لعاب آن کنده شد،به حرف من پی می‌برید!

گرچه ظروف گرانیتی ضدزنگ است اما ممکن است پس از مدتی نشانه‌هایی از زنگ‌زدگی مشاهده کنید.برای مقابله با این مشکل،ظروف خود را در محیطی گرم و با جریان هوای کم بگذارید.گاهی مالیدن چند قطره روغن به سطح این ظروف از زنگ‌زدگی جلوگیری می‌کند.در ظروف سرامیکی نیازی به این روش‌ها نیست. حتی اگر ظروف سرامیکی هسته‌ی فلزی داشته باشند، به ندرت علائم زنگ‌زدگی پدیدار می‌شوند.

شکستن ظروف گرانیتی تقریبا غیرممکن است.در عوض اگر ظروف سرامیکی بیفتد،ممکن است بشکند،ترک بخورد یا خراش بردارد. اگر هنوز در امور آشپزخانه ناشی هستید،گرانیت گزینه‌ی بهتری برای شماست.

سرامیک در مقابل گرانیت: کدام بهترین است؟

ظروف گرانیتی و سرامیکی هر دو عالی هستند.درنتیجه،انتخاب آن‌ها تاحد زیادی به خود فرد بستگی دارد.برای داشتن منافع بیشتر،ظروفی با کیفیت بالا و فاقد مواد شیمیایی مضر بخرید.بااین‌کار می‌توانید سال‌ها غذاهای خوشمزه درست کنید و در کنار خانواده از آن لذت ببرید.